Cách điều trị bệnh hen phế quản bội nhiễm

Hen phế quản bội nhiễm là tình trạng viêm mạn tính ở đường thở, gây khó thở tít, ho, tức ngực từng đợt tái diễn, thường bị tắc nghẽn đường thở có thể tự hồi phục hoặc do điều trị. Quá trình viêm này thường kéo theo tăng tính phản ứng phế quản với nhiều tác nhân kích thích gây co thắt phế quản.

Cơ chế và nguyên nhân gây bệnh hen phế quản bội nhiễm

Tăng tính phản ứng của phế quản: hầu hết bệnh nhân hen đều có tăng phản ứng phế quản gây co hẹp phế quản khi đáp ứng với các tác nhân kích thích, mà nguyên nhân gây viêm đường tở làm tăng tính phản ứng phế quản. Các tác nhân kích thích phế quản có thể tác động trực tiếp lên cơ trơn phế quản, hoặc gián tiếp do giải phóng các trung gian hóa học như: histamin, bradykinin, leucotriene C, D, E và các yếu tố hoạt hóa tiểu cầu. Chúng gây nên tình trạng co thắt, phù nề, tăng tiết phế quản, tác động trực tiếp lên cơ trơn phế quản gây phản ứng viêm, phù nề, co thắt, một số protein trong bạch cầu còn có khả nawnng gây phá hủy biểm mô phế quản.

Các yếu tố gây kích thích: nhiễm khuẩn, nhiễm virut đường hô hấp; hít phải dị nguyên: bụi nhà, bụi lông gia súc, gia cầm, bụi xác côn trùng, nấm mốc, phấn hoa,…; bụi ô nhiễm môi trường; thay đổi thời tiết như độ ẩm và sowng mù, nhất là khi thời tiết khô và lạnh. Hít phải khói thuốc; thuốc aspirin và các thuốc giảm đau không steroid; người làm việc quá sức; các loại thức ăn: tôm, cua, cá,…; tiếp xúc một số muối kim loại, bụi gỗ, hơi xăng dầu…; xúc động mạnh, vui buồn quá độ; thay đổi nội tiết tố khi thay nghén, kinh nguyệt.

ĐỀ CỬ: Điều trị đúng cách, chấm dứt tình trạng tái phát hen phế quản

Biểu hiện của một số thể hen thường gặp

Hen ngoại sinh hay hen dị ứng thường bắt đầu bị khi còn trẻ, thường kèm với eczema, viêm mũi dị ứng, có tiền sử gia đình bị hen hoặc tạng atopic.

Hen nội sinh hay hen nhiễm khuẩn là những trường hợp hen không do dị ứng, hẹn dạng này thường bị ở người trên 30 tuổi, triệu chứng dai dẳng, không rõ yếu tố làm bùng phát cơn hen.

Biểu hiện một cơn hen điển hình: thường xảy ra vào ban đêm, người bệnh cảm thấy khó thở cơn chậm, rít, đôi khi có triệu chứng báo trước như hắt hơi, sổ mũi, ho khan, tức ngực; chủ yếu khó thở thì thở ra, cơn nặng bệnh nhân phải ngồi chống tay, há miệng thở, cơn có thể kịch phát liên tục. Khi gần hết cơn, ho tăng dần, khạc đờm trắng, dính quánh, nếu bội nhiễm thường đờm nhầy, mủ màu vàng hoặc xanh, càng khạc đường đờm ra bệnh càng đỡ dần và hết cơn. Ngoài cơn, bệnh nhân vẫn làm việc bình thường. Khi đang hen, khám phổi: gõ vang, rung thanh bình thường, rì rào phế nang giảm, có ran rít, ran ngáy ở khắp 2 phổi.

Cơn hen kịch phát điển hình: khó thở, rít xuất hiện đột ngột trong vài phút đến hàng giwof, thường từ 1 – 3 giờ; cơn liên tục: khó thở chậm rít, kéo dài từ 4 – 5 giờ đến 1 vài ngày; cơn ác tính hen liên tục nặng trên 24 giờ do tắc nghẽn phế quản tận, điều trị bằng thuốc hen thông thường không kết quả, biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, suy tim phải, tử vong.

Hen nghề nghiệp: với những người hay phải tiếp xúc với bụi ô nhiễm do nghề nghiệp như: mạt cưa, cao su, gỗ, bông, vải, lông thú,…Bệnh nhân thường bị cơn hen ở cuối ngày làm việc hoặc buổi tối sau khi làm về, đỡ khó thở sau khi được nghỉ ngơi.

Điều trị

Chống co thắt phế quản có thể dùng các loại thuốc sau: theophylin, synthophylin, salbutamol, ventolin, terbutalin; kháng cholinergic như ipratropium bromide theostast, salmeterol. Chống viêm dùng prednisolon, methyl prednisolon, corticoid tại chỗ như becotid, pulmicort, sertide. Chống dị ứng: zaditen, các thuốc kháng histamin tổng hợp, sodium cromoglycat (Intal). Chống bội nhiễm dùng kháng sinh các loại, nhưng tránh dùng các thuốc dễ gây dị ứng như penixilin. Trường hợp cấp cứu, bệnh nhân được cho thở ôxy, khi cần thiết cho thở máy, dùng thêm các thuốc long đờm, giảm ho, truyền dịch, trợ tim mạch, đặc biệt dùng corticoid liều cao.

Ngoài ra còn dùng một số phương pháp điều trị khác như cấy chỉ Catgut vào huyệt, cắt hạch giao cảm cổ…